2007'den Bugüne 92,258 Tavsiye, 28,211 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kedilerde Agresiflik-Saldırganlık
MAKALE #10723 © Yazan Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU | Yayın Nisan 2013 | 135,569 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
Bazı kediler zaman zaman veya kalıcı olarak agresif davranışlar göstermeye başlayabilirler. Bu davranışlar ; evdeki insanlara veya diğer hayvanlara saldırı, korku, eşyalara tırmanma, bulunduğu yeri koruma, bazen ağrı, hatta aşırı hevesli oyunlardır. Bu tip sorunlarda genelde kısırlaştırma ve/veya davranışlarını değiştiren ve saldırganlığı önleme amaçlı ilaçların kullanılması yoluna gidilir.

Bazı saldırganlık davranışları doğal ve normaldir. Örneğin kedinin kişiliğine bağlı aşırı avcılık içgüdüsü ile eşyalara atlama, ayaklarınıza atlama , aşırı hareketli oyunlar vb kedinin kişiliğine bağlı normal davranışlar olarak kabul edilebilir. Ama kedinizin davranışları kendisine, size ve çevreye zarar verecek ve sizin evdeki normal hayatınızı engelleyecek tarzda ise o zaman bir problem var demektir.

Kedilerde saldırganlık farklı şekillerde belirti gösterebilir. Bir kedide değişik saldırganlık veya davranış bozuklukları bir arada olabilir veya tek tek de olabilir. Genelde davranış bozukluğunun kökenine inme, nedenini bulma için profesyonel destek alma gerekmektedir.

Ama kedininiz saldırganlığı bu normal sayılabilecek davranışlardan farklıysa o zaman bir veteriner hekime danışmanız yararlı olacaktır. Veteriner hekiminiz sorunun nereden kaynaklandığını bulmaya çalışacak ve aynı zamanda sorun çözülene kadar kedinizin hem kendisine, hem size, hem de çevresine zarar vermesini engellemeniz için size bazı yöntemler ve davranışlar konusunda bilgi verecektir.

Saldırganlık çeşitleri:

1- Fear/defensive aggression (korku savunmacı saldırganlık) Genelde veteriner kliniğine giderken veya klinikte gösterdiği davranış tipidir. Kuyruk arka bacaklarının arasında, kulaklar geriye doğru yatık, vücut içinde bulunduğu taşıma kutusunun dibinde büzüşmüş vaziyettedir.

2- Intercat aggression: Bu saldırganlık tipi ev içinde veya dışında diğer kedilere karşı olan saldırganlık tipidir.

3- Intermale aggression: En sık rastlanan saldırganlık türüdür. Erkek kedilerde bölge ve yemek koruma, dişileri koruma amaçlı saldırganlıktır. Erkek kedilerin kavgalarının çoğu bu gruba girer. Özellikle çiftleşme dönemi deidğimiz ocak-mart ayları arasında erkek kediler erkeklik hormonununda etkisi ile bölgelerine giren tüm erkek kedilerle kavga ederler. Bu dönemde ev kedileri de dışarıdaki fenomen ve seslerden etkilenir ve agresifleşebilirler. Hatta kısırlaştırılmış erkek kediler bile bu dönemlerde kısırlaştırılmamış kediler kadar olmasa da benzer davranışlar gösterebilirler.

4- Pain aggression: Kedinin canı acıdığında gösterdiği saldırganlık tipidir. Kediyi elinize alırken, taşırken yada bir yerine dokunduğunuzda, canını yaktığınızda aniden agresifleşip elinize ve size saldırabilir. Kedilerin çoğu karın bölgesine ve arka bacaklarına dokunulmasından hoşlanmaz. Başını ve vücudunun üst kısmını rahatça sevdiğiniz kediniz arka tarafına ellediğinizde bir anda tanınmaz hale gelip ellerinizi tırmıklayıp ısırabilir.

5- Play aggression: Daha çok oyun sırasında yavru kedilerin birbirlerine saldırmasında görülen davranışlardır. Birbirlerine zarar verecekmiş gibi görünür ama en şiddetli görünen davranışlarda bile her iki kedi tekrar tekrar birbiriyle yarı oyun yarı kavga oynamaya devam ederler.

6- Predatory aggression: Yırtıcı/avcı saldırganlık diye tanımlanabilir. Kedilerin avcılık içgüdüleri ile avladıkları kuş, fare vb diğer küçük canlıların aniden üzerine atlamaları, pençeleri ve ağzı ile avı yakalamaları, sallayarak öldürmeleri hatta yemelerini içeren tüm davranışlardır. Bu davranışlar sahibinin ellerini, ayaklarını hatta yüzünü de hedef alabilir. Yada diğer kedileri de hedef alabilir. Yavrular annelerinden bu davranışları öğrenerek avcı özelliklerini kazanırlar. Ev kedilerinde bu davranışlar her kedide görülmez. Bazı kediler eve giren en ufak sinek, kelebeğe bile tam bir avcı gibi saldırırken bazıları hiç umursamaz. Hatta kuşlarla, guinea piglerle, farelerle kucak kucağa yatan, dost olan onlara zarar vermeyen kediler de vardır.

7- Redirected aggression: Buna yönlendirilmiş saldırganlık diyebiliriz. Bu durumda kedi bir kediye saldırma eğilimindeyken o kediye değil de onun sahibine saldırır. Veya yine bir kediye saldırma eğilimindeyken onun yerine yanındaki başka bir kediye saldırır. İki kedi arasında gerginlik oluştuğunda genelde çevrede bulunan diğer genç ve sessiz tabiatlı kedilerde yakınlardaysa gerginleşen kedilerden hiç sebepsiz dayak yiyebilirler.

8- Territorial aggression: Bölgesel saldırganlık dediğimiz bu durumda ise kediler bölgelerine giren kedilere aniden saldırabilir.

9- Petting-induced aggression: Kedinizi severken aniden dönüp kolunuzu ağzıyla ısırıp çiftleşme benzeri hareketler yapar. Kedi severler buna aşk ısırması der çünkü erkek kedilerde dişilerle çiftleşirken enselerinden ısırırarak hareketsiz kılmaya çalışırlar. Daha çok baskı uygulama, hareketsiz kılma daha ileri seviyede çiftleşme isteği ile yapılan saldırgan bir davranıştır.

Saldırganlık için tanı koyulurken kedinin erkek, dişi veya kısırlaştırılmış olması, bulunduğu ortam şartları, çevresindeki kediler, diğer hayvanlar ve insanlarla olan ilişkileri, değişen şartlar, yeni gelen hayvanlar veya giden hayvanlar, hatta evde yaşayan ve dışarıdan gelip giden insanlar dahi değerlendirilerek karar verilir. Aynı zamanda kedinin saldırganlık sırasındaki duruşu, davranışları, saldırganlık öncesi saldırganlığı başlatan etkenler, saldırganlığın nasıl sona erdiği konuları incelenmelidir.

Kedilerde agresiflik ırkla bağlantılı değildir. Her ırk kedide agresiflik görülebilir. Ama bazı kedi ırkları daha ağır, sakin huy karakterine sahip genetik yapıda olduğu için bu ırklarda agresiflik diğer ırklara göre daha az rastlanır. Ama doğal saldırganlık davranışları anne ve babadan genetik olarak yavrulara geçebilir. Hatta bazen kötü saldırganlık davranışları da genetik olarak yavrulara geçebilir. Aynı zamanda anneler yavrularına hayatta kalma konusunda deneyim kazandırırken kendi huyları doğrultusunda bazı yönlendireler yaparak yavruları da kendişleri gibi ürkek, saldırgan hale getirebilirler. O nedenle genelde çok uslu sakin annelerin yavruları da sakin ve sorunsuz, ama saldırgan, gergin, korkak ve tedirgin anne kedilerin yavruları anneleri gibi, tedirgin, gergin, korkak ve hatta saldırgan olabilirler.

Agresif davranışlarda tedavi:

Genelde kısırlaştırma, davranış değiştirme ve ilaç kullanımı ile yapılabilir. Genelde her vaka çözümünde hem davranışlar üzerinde değişiklik hem de ilaç kullanımı gerekmektedir. Kedilerde görülen agresif davranışların çözümünde Türkiye’de kedi davranışları, psikolojisi ve terapisi konularında bilgi ve tecrübesi olan veteriner hekimlere başvurmalısınız.

Kedi agresifliği ve davranış bozuklukları köpeklere göre daha az rastlanır ve çözümü de yine köpeklere göre daha kolaydır ve kısa sürede sonuç alınabilir. Ama tabi ki çözümlenmesi zor durumlarda söz konusu olacaktır. Kedinizin ilerde saldırganlık ve agresifleşme sorunları yaşamaması için diğer kedilerle, köpeklerle ve insanlarla sosyalleşmesini erkek yaşlarından başlayarak sağlamalısınız. Bebeklikten başlayarak çevresiyle uyumlu yetiştirilen kedilerde davranış bozukluklarının çıkma ihtimali daha azdır. Diğer hayvanlarla sık sık bir araya gelen yada birlikte yaşayan kediler daha sosyal ve sorunsuz olurlar. Ama bu bir arada yaşama sırasında siz kuralları iyi koymalı ve güvenli uyuma ve tuvalet alanlarını hatta yemek yeme bölgelerini kedilerin birbirleri ile kalıcı sorunlar yaşamasını engelleyecek şekilde düzenlemelisiniz. Unutmayın en basitinden bir gün tuvaletini yaparken tuvalet kabında diğer kedinin oyun baskınına uğrayan bir kedide aylarca sürecek hatta eğer önlem alınmazsa kalıcı olabilecek bir tuvaletini tuvalet kabı dışında yapma problemi oluşabilir.

Özellikle savunmacı saldırganlık tipinde agresifliği olan kedilerin kliniğimize geldiğinde yaşayabileceği veya yaşatabileceği sorunlar için veteriner hekimler olarak bu tip kediler için farklı yöntemlerle tutma, sakinleştirme sonrası aşılama yapmaktayız. Sadece bu konu için Fecava Küçük Hayvan Hekimliği Uluslar arası Kongresinde ‘’klinikte kediye doğru yaklaşım’’ adı altında katıldığım seminerde çözümlerin çok basit olduğunu ve en başta kediyle doğru iletişim kurma ve onu anlamanın gerektiğini, anlatılanların çoğunu zaten deneyimlerim ile uyguladığımı öğrenmek çok keyifliydi.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kedilerde Agresiflik-Saldırganlık" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     60 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
A.Kutlu DAYIOĞLU Fotoğraf
Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Veteriner Hekim
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi222 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'nun Yazıları
► Kedilerde Aıds (Fıv) Vet.Hek.Işıl KARATAN
► Kedilerde Aşılama Vet.Hek.Azem GÜNER
► Kedilerde Obezite Sorunu Vet.Hek.Uveys Veysel BECERMAN
► Kedilerde Fıp Hastalığı Nedir? Vet.Hek.Mirsad Kürşad ERDOĞAN
► Kedilerde Nöbetler ve Epilepsi Vet.Hek.Ozan Ezgi BERBEROĞLU
► Kedilerde Bakım ve Beslenme Vet.Hek.Azem GÜNER
► Kedilerde Vitamin Eksikliği ve Belirtileri Vet.Hek.Uveys Veysel BECERMAN
► Kedilerde Şeker Hastalığı Diyabet Vet.Hek.Somer ÖZÖNER
► Köpek - Kedilerde Epileptoik Nöbetler Vet.Hek.Alper BAYRAKAL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Kedilerde Agresiflik-Saldırganlık' başlığıyla benzeşen toplam 37 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Bu da Bir Akrep Macerası Haziran 2017
◊ Pisipisi Otu Ekim 2009
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:00
Top