2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Öyle Horozlar Vardır ki Ben Öttüm Diye Güneş Doğdu Sanırlar: Narsisizm Üzerine Bir Deneme
MAKALE #14589 © Yazan Uzm.Psk.Gülsen SÜSLÜ | Yayın Nisan 2015 | 6,365 Okuyucu
Kendini çok fazla sevme, hayranlık duyma anlamına gelen bir terim olan narsisizm, klasik “Narcissus Efsanesi”ne dayanmaktadır. Efsaneye göre Narcissus adlı genç ve yakışıklı bir erkek, bir ırmaktan su içmek için eğildiğinde sudaki kendi yansımasını görür ve aşık olur.

Sigmund Freud narsisizm kavramını, libidonun benliğin kendisine yönelmesi durumu anlamında kullanarak teorisinde oldukça önemli bir yer vermiştir. Freud ilk olarak 1908'de şizofren olgusunu incelerken, şizofrenlerde libidonun başka nesne ve kişilerden, bireyin kendisine yöneldiğini gözlemlemiştir. Daha sonra Freud 1914'te ise “Narsisizm Üzerine” adlı makale yayınlar ve bu makaleyle birlikte narsisizmi şizofreni gibi ağır psikolojik bozukluklarla sınırlamaz, nevrotiklerde hatta normallerde de narsistik libido yatırımları söz konusudur. Psikolojik kökenli bedensel hastalıklarda, hastalık hastalığında, eşcinsellikte, bütün insanların rüyalarında libido kişinin kendi bedenine yatırılmaktadır.

Narsisizm toplumda da sık görülür, öyle ki atasözlerimize baktığımızda toplumun narsistik kişilik yapısını çeşitli atasözleri ve deyimlerle aslında tanımladığını görürürüz. Bu atasözlerimizden biri “öyle horozlar var ki, ben öttüm diye güneş doğdu sanırlar” dır. Kişinin benliğine olan yatırımını, dünyanın sadece kendi etrafında döndüğünü ve kendini ne kadar önemli hissettiğini toplumsal bir söylem olarak da bu şekilde karşımıza çıkar.
Doğuştan itibaren çocukta benliğe yönelik yatırımlar vardır, kendini nesne olarak seçer. Benlik libidosu ve nesne libidosu arasında bir denge olması gerekir ve narsistik kişi bu dengeyi sağlayamaz, kendini bir nesne olarak seçer.

Egoya iyi yatırım yapılmadığı zaman başkalarıyla ilişki kurma kapasitesi de oluşmaz ve kişi güven duygusundan yoksun kalır, başkalarına güvenmez.

İlk cinsel tatminler kişinin bedenine yönelik yapılan şeylerdir, yemek yemek, altının temizlenmesi gibi. Çocuk daha sonra bu tatmini sağlayan kişilerle ilgilenmeye başlar. Bu bir nesne seçimidir, kendine bakana karşı aşk geliştirme. Narsistik kişilerde ise kendine bakanı sevmek yerine kendilerine aşık olurlar. Homoseksüelite de kişi yine aşk nesnesi olarak kendine benzeyeni seçer.

Kendine aşırı yatırım yapan kişinin libidosu zayıflar. Narsist kadınlarda özellikle sürekli sevilme ihtiyacı da yine bu sebeple görülür.

Birincil narsisizm; doğumdan sonra nesne ve kişilerle ilişki kurulana kadar çocuk kendisini cinsel obje olarak alır ve hep kendi etrafında döner dünya, dünyayı kendisinin bir parçası olarak algılar. Tüm sağlıklı bireylerde vardır bu. Psikoseksüel gelişim tamamlanınca başkasını sevme kapasitesi onun bizden farklı olduğunu anlamakla başlar. O döneme ait erken dönem kayıplar problemlerin sebebidir.

İkincil narsisizm; eğer nesne libidosuna döndükten sonra kişinin başa çıkamayacağı sarsıcı olaylar olursa, libido tekrar ilk biçimine, kendisine döner bu da narsistik kişiliği oluşturur. Kişi bir başkasını sevdikten sonra tekrar kendisine döner. Burada nesne seçimi oldukça önemlidir, narsistik nesne seçimi sadece kendi üzerinden kendini sevmek olarak tanımlanabilir.

Psikozda durum tamamen farklıdır, kişi ne kendisini sever ne başkasını, hiç birine yatırım yapmaz.Freud'a göre narsist kişilerin analizinde transferans (aktarım) mümkün değildir, transferansa uygun olmamaları sadece kendi üzerlerine yoğunlaşmalarındandır. Aksine kimseyi ciddiye almadıkları için olumsuz transferans görülür.

Narsistik kişilerde kendini önemseme, grandiyöz (büyüklenmeci) duygular görülür. Bu grandiyöz duygulara bakılınca ilkel insandaki duygulara benzetilir. Yine örnek verdiğimiz atasözü yani “öyle horozlar var ki ben öttüm diye güneş doğdu sanırlar” deki gibi kendilerini dünyanın merkezinde görürler. Hatta dünyayı kendisinin bir parçası olarak algılarlar.

Narsistik kişilerde ruhsal yapı bireyin kendisini, diğer insanları ve dünyayı algılayış ve değerlendiriş biçimini de etkilemektedir. Kendisinden bilinçli ya da bilinçdışı beklentileri, amaçları, hedefleri insanın kendisini nasıl değerlendirdiğini belirleyen önemli ögelerdir.
Günlük kullanımında narsisizm çoğu zaman olumsuz çağrışımlar uyandırır, genellikle bu önyargının temelinde narsisizmin narsistik kişilik bozukluğuyla bir tutulmasından kaynaklanır, narsisizm hiçbir zaman iltifat olarak kullanılmaz, hatta genellikle bu nitelendirme bir hakaret olarak algılanır.

Narsist kişilerde sosyal hayatlarında dışardan bakıldığında kendini herkesten farklı ve üstün görürler ve beğenirler, kendini seven bir insan görünseler bile aslında yalnızdırlar, daha derinde kendilerini değersiz hissederler, büyüklenmeci tavırlarının altında yatan da aslında tam olarak kendilerini değersiz hissetmeleridir. Şişirilmiş bir büyüklenmecilik vardır bu tip kişilerde, bu büyüklenmecilik aslında içi boş, kendine güvenden yoksundur. Bu tür özdeğerli olma durumu dışardan beslenme gereksinimi duyar. Kendisini değersiz hisseden kişi başkalarını değersizleştirerek bu durumdan kurtulmaya çalışır. Kendisini sevmesi, kendisini değerli hissetmesi için karşısındakini değersizleştirme zorunluluğu hisseder. Bu sebeple eleştiri narsistik kişiyi aşırı duyarlı hale getirir ve eleştirilmek aşırı tepki, öfke yaratır.

KAYNAKÇA

1.Kernberg O (1975); Sınır Durumlar ve Patolojik Narsisizm. Çeviren M Atakay, birinci basım 1999, Metis yayınları
2.Tunaboylu T (2006); Psikosomatik. Süreli yayınları
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Öyle Horozlar Vardır ki Ben Öttüm Diye Güneş Doğdu Sanırlar: Narsisizm Üzerine Bir Deneme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Gülsen SÜSLÜ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Gülsen SÜSLÜ'nün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Gülsen SÜSLÜ Fotoğraf
Uzm.Psk.Gülsen SÜSLÜ
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi79 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Gülsen SÜSLÜ'nün Yazıları
► Nasıl Düşünürsen, Öyle Hissedersin…. Psk.Mehmet Enver BAYATLI
► Vajinismusa Sordum Neden Diye? Psk.Sema KAHVECİ KAANOĞLU
► Narsisizm Psk.Serpil YILMAN KAYA
► Narsisizm Psk.Özlem AKKEL
► Liderlik ve Narsisizm Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ
► Çağın Vebası: Narsisizm Psk.Hülya MACİT
► Sevgi, Narsisizm ve Bencillik Psk.Barış Emre GÜNEMRE
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Öyle Horozlar Vardır ki Ben Öttüm Diye Güneş Doğdu Sanırlar: Narsisizm Üzerine Bir Deneme' başlığıyla benzeşen toplam 34 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kadınsılık Şubat 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:59
Top