2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Akabane Hastalığı
MAKALE #15742 © Yazan Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ | Yayın Kasım 2015 | 9,310 Okuyucu
AKABANE HASTALIĞI

Akabene hastalığı ya da diğer adı ile Kongenital Artrogripozis hastalığı, Geviş getiren hayvanlardan (Ruminantiae), Koyun ve Keçilerde görülen Sığırlarda da görülebilen daha çok Clucoides cinsine bağlı sokucu sinekler ya da anneden plasenta yolu ile yavruya hastalık etkeni virus’un geçisi (Transplantal yol) aracılığı ile bulaştırılan virus kökenli bir hastalıktır.

Hastalık etkeni Bunyaviridae familyasından Orthobunyavirus cinsine ait tel iplikçikli RNA virustur.

Akabene adı, Japonya’da bir yerin adıdır. İlk defa hastalığın Japonya’da ortaya çıkmasından dolayı hastalığa Akabene Hastalığı adı verilmiştir. Akabene Hastalığı 1940 lı ve 1950 li yıllarda çok sayıda hayvan ölümlerine neden olmuştur. Akabene Hastalığı virusu ilk kez 1961 yılında Japonya’da sivrisineklerden izole edilip İdendifikasyonu yapılmıştır.

Daha sonra 1969 – 1970 yıllarında İsrail’deki Koyun ve Keçilerde Akabene Hastalığı salgın olarak görülmüştür. İsrail’deki bu Akabene Hastalığı salgınında 3000 Dana, 700 Kuzu ve 600 Oğlak ölümü meydana gelmiştir. 1972 yılında ise Avustralya’da Akabene Hastalığı yine salgın olarak ortaya çıkmıştır.

Akabane Hastalığının Epidemiyolojik araştırmalarında Tropikal ve Subtropikal iklime sahip ülkelerde Japonya, Avustralya, İsrail, Suriye, Türkiye, Ortadoğu ve Güney Afrika ve bazen Asya ülkelerinde görüldüğü tespit edilmiştir.
Akabane Hastalığının Seroprevalansı % 80 olarak saptanmıştır.

Akabene Hastalığının etkeni Bunyaviridae familyasından Bunyavirus cinsinde yer alan virus'tur.

Bu virus sivrisinek ve Clucoides cinsi sokucu sineklerle taşınanarak İnek, Keçi ve Koyunlarda Gebelik döneminde Enfeksiyonlara neden olarak Abortus’a (Yavru atmaya) veya nöral tüpün kapanmasının engellenmesi sonucu Artrogripozis veya Hidranensefali ile belirgin yapılış bozukluklarına neden olan viral bir hastalık olan Akabene Hastalığını meydana getirir. Akabene Hastalığı, doğuştan Artrogripozis - Hidranensefali sendromu, Sığırların Enzootik Artrogripozisi olarak ta adlandırılmaktadır.


Akabene Hastalığı Gebe hayvanlarda Anomalili yavru doğumları ile karakterize bir hastalıktır.Hastalık erişkin hayvanlarda klinik bulgularla seyretmez. Ancak doğan yavrular Anomali doğarlar ve genellikle ölüdür.

Erişkin hayvanlarda semptom gösterirse de bunlar Merkezi sinir sistemi bulgularıdır. Annelerde Klinik olarak hastalık belirtisi görülmez.

Ruminant’lar Akabane Hastalığının uzun dönem taşıyıcılığını yapmazlar.
Akabane Hastalığının başlıca Klinik semptomları, Erişkin Sığır, Koyun ve Keçi de tipik olarak asemptomatiktir.

Gebe ruminantlar, Abort (Yavru atma) ve Ölü doğum yaparlar. Bazen Erken doğum görülür. Anomaliden dolayı Dystocia (Zor doğum) görülebilir. Yaşayan yavrularda Kongenital anomalilikler vardır.

Kongenital Anomaliler koyun ve keçilerde Normal görünümlü, ayakta duramayan, Ataksili, bacakları paralizli, kas atrofisi bulunan, Arthrogripozis’li, Flexor tendonlarındada sertlik bulunan, Şiddetli kas atrofisine sahip,Torticollis’li, Scoliosis’li, Kyphosis’li yavrulardır. Daha geç dönemde ise yavru ayakta durabilir ve yürür fakat Davranış anormallikleri ve Kafatası deformitesi mutlaka vardır.

Post Mortem Lezyonlar ise Fötus veya Yeni-doğanlarda Arthrogripozis, Hydranencephali dir. Diğer kongenital anomaliler gibi Hydrocephalus, Microencephali, Medulla spinalis’te Agenesis veya Hypoplazi, Torticollis, Scoliosis, Brachignathizm, Katarakt, Ophthalmia, Hypoplastik iskelet kasları ve Akciğerlerde Fibrinozis ve Poliarticuler synovitis tir.

Ergin hayvanlarda Semptom (Hastalık belirtisi) göstermeyen Akabane Hastalığı, yavrularda Körlük, Eklem bozuklukları, Beyinde su toplanması, Beynin yapıca küçük olması, Emme bozukluğu, Yürüme bozukluğu gibi belirtilerle ortaya çıkar. Yavru atma çoğunlukla söz konusu olmakla birlikte, canlı doğan yavrular Kongenital (Doğumsal) Anomallikler gösterirler. Anormal yavrular dolayısıyla güç doğumlar da söz konusu olabilir.

Akabane hastalığı sığır, koyun ve keçilerde görülür. Anneden yavruya, Plasenta yolu ile yani yavru zarları yolu ile bulaşır. Hastalığa yakalanma oranı Sığırlarda % 5 - % 50, Koyunlarda % 15 - % 80 dir. Ölü doğum ve Abortus’ların (Yavru atma) yanı sıra canlı doğanlar işe yaramayacak şekilde Anomallikler gösterirler.
Akabane Hastalığı ülkemizde de zaman zaman görülmüştür. 2015 yılının sonbaharında ülkemizde tekrar görülmüştür. Yakın coğrafyamızda İsrail'de görülen hastalık, daha çok Japonya, Kore, Avustralya gibi ülkelerin problemidir. Bazı Afrika ülkelerinde de görüldüğü bildirilmektedir. Hastalık taşıyıcısı olan Sivrisineklerin ve Clucoides cinsi sokucu sineklerin bulunduğu coğrafi bölgeler tehlike altındadır.
Hastalık bazı virus etkenli hastalıklarla Örneğin, Cache Valley Virus, Blue Tongue (Mavi dil), Bovine Viral Diarrhea, Border disease, Wesselsbron virus Hastalıkları ile, Hastalık semptomları bakımından benzerlik gösterebilir.

Diğer yandan belirtilere bakarak Beslenme Hastalıkları veya Genetik ve Toksik Hastalıklarla da karıştırılabilir. Kesin Teşhis Laboratuvar muayeneleri ile olur. Virusun izole edilmesi veya Serum testleriyle hastalığın kesin teşhisi konulur.

Akabane Hastalığının Teşhisi,

Klinik olarak, Fötal arthrogripozis ve Hydranencephali’ nin görülmesi ile,

Laboratuvar Testleri, Seroloji, Fötus veya yeni doğandan serum örneklerinin incelenmesi ile,

B.O.S. (Beyin Omurilik sıvısı), Erişkin hayvanların kan serumundan Serum Antikor Titrasyonu veya Serokonversiyon ile ve Akabane virusunun izolasyonu, identifikasyonu ile ve Immunofluorescent boyama yöntemiyle Akabane virusunun görülüp idendifkasyo-nunun yapılması ile yapışır.

Bu amaçla Laboratuvara Atık yavru, Kalp ve Periton (Karın zarı) içinden alınan vücut sıvıları, Anneden veya Atık yavrudan alınan Kan serumu, Beyin, Medulla spinalis (Omurilik) veya İç organlar, usulüne uygun şekilde sızdırmaz kaplar içerisinde soğuk zincirde Laboratuvara gönderilmelidir.

Hastalığın Ülke ekonomisine zararı çok yüksektir. Fötal dönemdeki buzağı, kuzu ve oğlaklar için çok yüksek oranda Mortaliteye sahiptir. Yani hayvan soyunun devamı için gerekli üreme artışı – Yeni doğacak hayvan sayısı Akabane Hastalığından dolayı epey yüksek bir oranda azalacaktır.
Hastalık Sivrisineklerle ve Clucoides cinsi Sokucu sineklerle bulaştığından mevsimsel yaygınlık gösterir.
Akabane Hastalığının potansiyel vektörleri Sivrisinekler ve Clucoides cinsi sokucu sinekler ülkemizde de mevcuttur. Bu potansiyel vektörler ile mutlaka her zaman mücadele yapılmalıdır.
Hastalıklı doğmuş veya Aborte olmuş atık yavruların imha edilmesi bulaşmayı önlemek açısından temel koşuldur. Canlı doğmuş yavruların acı çektirmeden Ötenazi ile uyutulmaları gerekir.
Akabane Hastalığının Tedavisine gelince, Hastalığın etkin bir tedavisi yoktur. Anomalili yenidoğan yavrular acısız Ötenazi ile uyutulur ve derince bir çukura üzerine sönmemiş kireç dökülerek gömülür.
Seropozitiflerin gebeliğinde sorun yoktur.
Akabane Hastalığından Korunmada Sinek mücadelesi çok önemli rol oynar. Hastalıklı olanların, yani Serum testlerinde Pozitif görülen Annelerin sürüden ayrılması önerilir.
Hastalıklı yavruların acı çektirmeden Ötenazi ile uyutulduktan sonra gömülmesi, sineklerin hastalığı yaymasını bir ölçüde azaltacaktır.
Ölü, Atık buzağı, kuzu ve oğlakların etrafa atılması Akabane Hastalığının bulaşma olasılığını arttırır.
Akabane Hastalığından Korunmada Vektör mücadelesi çok önemlidir. Sivrisinekler ve Clucoides cinsi sokucu sineklere karşı periyodik olarak Paraziter ilaçlama yapılır.

Aşılama ile bağışıklık sağlanır. Akabane Hastalığının Japonya’da İnaktif ve Attenue aşıları bulunmaktadır. Fakat ülkemizde şu anda aşısı yoktur.

Sekonder bakteriyel enfeksiyonlar için Spiramisin ve Benzatin Penisilin G nin etkili olduğu bildirilmiştir.

Sağlıklı günler dileği ile…

Uzman Dr.Ali AYYILDIZ – Veteriner Hekimi – İnsan Anatomisi Uzmanı Dr. (Ph.D.)

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Akabane Hastalığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ali AYYILDIZ Fotoğraf
Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ
Antalya
Veteriner Hekim
İnsan Anatomisi Uzmanı Dr.
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi6 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'ın Yazıları
► Şap Hastalığı Vet.Hek.Uveys Veysel BECERMAN
► Kuduz Hastalığı Vet.Hek.Dr.Başak TUNÇER ULUKARTAL
► Kuş Gribi Hastalığı Vet.Hek.İ.Serdar SAYAR
► Kedilerde Fıp Hastalığı Nedir? Vet.Hek.Mirsad Kürşad ERDOĞAN
► Köpeklerde Cushing’s Hastalığı Vet.Hek.Naile KARAGÖZ GÜRAL
► Kedi Aıds Hastalığı (Fıv) Vet.Hek.Kudret ÇIĞ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Akabane Hastalığı' başlığıyla benzeşen toplam 89 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Antiviral İlaçlar Nisan 2020
◊ Latince Atasözleri ÇOK OKUNUYOR Aralık 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:58
Top