Engelilerde Cinsel İstismar
Cinsel istismarlar belirli bir kültüre, dine, topluma ait olmayan, geçmişten günümüze dünyanın farklı yerlerinde kendini gösteren ciddi bir sorundur.
Peki Cinsel İstismar Nedir?
Cinsel istismar, henüz cinsel gelişimini tamamlamamış bir çocuğun ya da ergenin, bir erişkin tarafından cinsel arzu ve gereksinimlerini karşılamak için güç kullanarak, tehdit ya da kandırma yolu ile kullanılmasıdır.
Burada altını önemle çizmemiz gereken nokta cinsel istismar vakalarının düşünülenin aksine her zaman tehdit, şiddet, vb zorlayıcı davranışlarla gerçekleşmemesidir.
Cinselliğin ahlaki, kültürel ve dini yapıları içinde barındıran bir konu olması, cinsel istismar vakalarının bildirilmesini ve konuyla ilgili istatistiksel verilerin toplanmasını da zorlaştıran bir alan olmuştur. Yapılan araştırmalar içerisinde dikkat çeken bilgiler şunlardır:
İstismar vakalarında, yaş aralığı 5-12 olan kız çocuklarının erkek çocuklarına oranla, ebeveynlerinden ayrı/evden uzakta büyüyen ve engelli/iletişim sorunu olan çocukların daha fazla risk altında olduklarını söyleyebiliriz. Ayrıca araştırmalar
istismarcının %75 oranında çocuğun ya da ailenin tanıdığı biri olduğu gerçeğini göstermekte, bu oranın engelli bireylerin istismarı vakalarında %90 olduğu tahmin edilmekte.
Engellilerde Cinsel İstismar,
Tüm çocukların istismara açık olabileceği gerçeğinin yanı sıra risk grubunda olan “engelli bireyler” özellikle ele almamız gereken bir başlık. Ülkemizde farklı engel grubuna ait toplam nüfusumuzun yaklaşık %12’sini kapsayan engelli oranı var yapılan araştırmalar cinsel istismar riskinin en fazla olduğu engel türünün, görme ve zihin engelliler olduğunu göstermekte.
bireylerin yetersizlik türüne göre oluşan dezavantaj durumlarını istismar faktörüne eklemek mümkün. Görme engelli bireylerde istismarcıyı görmemesi temel faktör arasında.
Engelli Cinsel İstismar vakalarında zihin engelli veya otizmli bireyler için birden fazla faktörden söz ekmek mümkün.
İstismara açık hale getiren durumlar,
zihin engelli veya otizmli birey yetersizlikten etkilenme derecesine bağlı olarak istismar olayını anlamlandırmakta zorluk çekebilir veya anlamlandıramaz olmaları.
Bireylerin yetersizlikten etkilenme derecesine bağlı iletişim becerilerinin sınırlı olması.
Bireylerin istismarcı kişiye olan bağımlılığı.
Psikolojik gereksinimler.
Cinsel Eğitim Eksikliği
istismarı anlamlandırmayan, yapılan istismarı ifade edemeyen, gereksinimlerini karşılamak için bir başkasına ihtiyaç duyan ve zamanla bağımlılık geliştirip itaat etmeye başlayan bireyler istismarcı tarafından hedeflenen ilk grupta aynı zamanda değer görme/kabul görme gibi psikolojik gereksinimi olan bireylerin (hafif zihin engelli, down sendromlu) istismarcı tarafından kandırılmaya açık olmaları son olarak cinsellikle ilgili yaşına ve ihtiyaçlarına uygun cinsel eğitim alamayan çocuklar istismarcılar tarafından hedeflendiği görülmektedir.
Engelli Cinsel İstismarı Nasıl Önlenebilir?
Engelli bireye sahip ebeveynler çocukların bağımsız yaşam becerilerini geliştirmek için çaba göstermelidir böylelikle ihtiyaçları için bağımlı ve itaatkâr olmalarının önüne geçmiş istismarlara karşı önlem alınmış olur. Bunun için çocukların tüm gelişim alanlarını kapsayan eğitimi ön planda tutulmalıdır. Özellikle öz bakım becerileri gibi mahremiyet alanına giren konularda bireye ihtiyaçlarını tek başına karşılaması öncelikli öğretilmesi gereken konulardandır.
Orta-Ağır engelli grubunda olan bireylerin bağımsız yaşama becerileri çoğu kez uzun zaman almaktadır bu süreç içerisinde bireyin ihtiyaçları herkes tarafından karşılanmamalıdır, çocuğun ihtiyaçlarını öncelikle ebeveynler karşılamalıdır. Çocuğun bakımı için yardımcı personel desteği gerektiğinde işe alımlarda aileler oldukça seçici olmalıdır. ailelere yardımcı personel alımlarında kadın personel seçmenin daha risk azaltıcı özellik olduğunu söyleyebiliriz ancak unutulmamalıdır ki cinsel istismarda kadın istismarcı vakaları da bildirilmiştir ancak bu oran erkek cinsiyetine oranla %80 daha azdır.
Çocuğun bakımı ve ihtiyaçları için aileler kimi zaman akrabalardan veya yakın çevreden destek almaktadır bu konudaki önemli detay çocuğun zaman geçirdiği ve bakımının yapıldığı ortamın ve kişilerin güvenirliği aile tarafından göz önünde tutulmalıdır. Engelli bireylerin cinsel istismarında istismarcının %90 oranında çocuğun veya ailenin tanıdığı biri tarafından geldiği gerçeğini tekrar hatırlatmakta fayda var. Her iki durumda ve çocuğun bulunduğu her ortamda ebeveynler çocuklarının güvenliğini sağlamak için çaba göstermeli ve her zaman denetleyicisi olmalıdır.
Çocuk istismarının önlenmesinde bireylerin kendini koruması ve toplumda istismara karşı ortak bilinç oluşturulmasında bireylerin ihtiyacı olduğu eğitimi alması önemlidir. Ülkemizde cinsel eğitim maalesef üzerinde yeterince durulmayan bir konu olmuştur. Özellikle de engelli bireylerin cinsel eğitimin aileler ve eğitimciler tarafından göz ardı edildiğini görüyoruz oysa ki cinsel eğitimle birey ihtiyaçları doğrultusunda cinsiyet farkındalığından başlayıp cinsiyet rollerine uygun davranışlar geliştirmesi, mahremiyet alanları, tehditlere karşı kendini koruma ,üreme faaliyeti gibi içinde bir çok başlığı bulunduran eğitimi almaları gerekmektedir. Bu konular içerisinde mahremiyet alanları, insanlarla iyi-kötü dokunuşlar ve cinsellikle ilgili aile için iletişim gibi kazanımlar çocuğun olası istismara karşı kendini koruması için yapılması gerekenler arasındadır. Son olarak şunu belirtmeliyiz ki çocuk cinsel istismarının önlenmesinde toplumun her ferdinin, ailenin, sivil toplum kuruluşlarının ve devletin ödev ve sorumlukları vardır. Bu konuda ne kadar farkındalık geliştirir ve uygularsak çocuklarımızı korumamız o kadar mümkün olacaktır.
Peki Cinsel İstismar Nedir?
Cinsel istismar, henüz cinsel gelişimini tamamlamamış bir çocuğun ya da ergenin, bir erişkin tarafından cinsel arzu ve gereksinimlerini karşılamak için güç kullanarak, tehdit ya da kandırma yolu ile kullanılmasıdır.
Burada altını önemle çizmemiz gereken nokta cinsel istismar vakalarının düşünülenin aksine her zaman tehdit, şiddet, vb zorlayıcı davranışlarla gerçekleşmemesidir.
Cinselliğin ahlaki, kültürel ve dini yapıları içinde barındıran bir konu olması, cinsel istismar vakalarının bildirilmesini ve konuyla ilgili istatistiksel verilerin toplanmasını da zorlaştıran bir alan olmuştur. Yapılan araştırmalar içerisinde dikkat çeken bilgiler şunlardır:
İstismar vakalarında, yaş aralığı 5-12 olan kız çocuklarının erkek çocuklarına oranla, ebeveynlerinden ayrı/evden uzakta büyüyen ve engelli/iletişim sorunu olan çocukların daha fazla risk altında olduklarını söyleyebiliriz. Ayrıca araştırmalar
istismarcının %75 oranında çocuğun ya da ailenin tanıdığı biri olduğu gerçeğini göstermekte, bu oranın engelli bireylerin istismarı vakalarında %90 olduğu tahmin edilmekte.
Engellilerde Cinsel İstismar,
Tüm çocukların istismara açık olabileceği gerçeğinin yanı sıra risk grubunda olan “engelli bireyler” özellikle ele almamız gereken bir başlık. Ülkemizde farklı engel grubuna ait toplam nüfusumuzun yaklaşık %12’sini kapsayan engelli oranı var yapılan araştırmalar cinsel istismar riskinin en fazla olduğu engel türünün, görme ve zihin engelliler olduğunu göstermekte.
bireylerin yetersizlik türüne göre oluşan dezavantaj durumlarını istismar faktörüne eklemek mümkün. Görme engelli bireylerde istismarcıyı görmemesi temel faktör arasında.
Engelli Cinsel İstismar vakalarında zihin engelli veya otizmli bireyler için birden fazla faktörden söz ekmek mümkün.
İstismara açık hale getiren durumlar,
zihin engelli veya otizmli birey yetersizlikten etkilenme derecesine bağlı olarak istismar olayını anlamlandırmakta zorluk çekebilir veya anlamlandıramaz olmaları.
Bireylerin yetersizlikten etkilenme derecesine bağlı iletişim becerilerinin sınırlı olması.
Bireylerin istismarcı kişiye olan bağımlılığı.
Psikolojik gereksinimler.
Cinsel Eğitim Eksikliği
istismarı anlamlandırmayan, yapılan istismarı ifade edemeyen, gereksinimlerini karşılamak için bir başkasına ihtiyaç duyan ve zamanla bağımlılık geliştirip itaat etmeye başlayan bireyler istismarcı tarafından hedeflenen ilk grupta aynı zamanda değer görme/kabul görme gibi psikolojik gereksinimi olan bireylerin (hafif zihin engelli, down sendromlu) istismarcı tarafından kandırılmaya açık olmaları son olarak cinsellikle ilgili yaşına ve ihtiyaçlarına uygun cinsel eğitim alamayan çocuklar istismarcılar tarafından hedeflendiği görülmektedir.
Engelli Cinsel İstismarı Nasıl Önlenebilir?
Engelli bireye sahip ebeveynler çocukların bağımsız yaşam becerilerini geliştirmek için çaba göstermelidir böylelikle ihtiyaçları için bağımlı ve itaatkâr olmalarının önüne geçmiş istismarlara karşı önlem alınmış olur. Bunun için çocukların tüm gelişim alanlarını kapsayan eğitimi ön planda tutulmalıdır. Özellikle öz bakım becerileri gibi mahremiyet alanına giren konularda bireye ihtiyaçlarını tek başına karşılaması öncelikli öğretilmesi gereken konulardandır.
Orta-Ağır engelli grubunda olan bireylerin bağımsız yaşama becerileri çoğu kez uzun zaman almaktadır bu süreç içerisinde bireyin ihtiyaçları herkes tarafından karşılanmamalıdır, çocuğun ihtiyaçlarını öncelikle ebeveynler karşılamalıdır. Çocuğun bakımı için yardımcı personel desteği gerektiğinde işe alımlarda aileler oldukça seçici olmalıdır. ailelere yardımcı personel alımlarında kadın personel seçmenin daha risk azaltıcı özellik olduğunu söyleyebiliriz ancak unutulmamalıdır ki cinsel istismarda kadın istismarcı vakaları da bildirilmiştir ancak bu oran erkek cinsiyetine oranla %80 daha azdır.
Çocuğun bakımı ve ihtiyaçları için aileler kimi zaman akrabalardan veya yakın çevreden destek almaktadır bu konudaki önemli detay çocuğun zaman geçirdiği ve bakımının yapıldığı ortamın ve kişilerin güvenirliği aile tarafından göz önünde tutulmalıdır. Engelli bireylerin cinsel istismarında istismarcının %90 oranında çocuğun veya ailenin tanıdığı biri tarafından geldiği gerçeğini tekrar hatırlatmakta fayda var. Her iki durumda ve çocuğun bulunduğu her ortamda ebeveynler çocuklarının güvenliğini sağlamak için çaba göstermeli ve her zaman denetleyicisi olmalıdır.
Çocuk istismarının önlenmesinde bireylerin kendini koruması ve toplumda istismara karşı ortak bilinç oluşturulmasında bireylerin ihtiyacı olduğu eğitimi alması önemlidir. Ülkemizde cinsel eğitim maalesef üzerinde yeterince durulmayan bir konu olmuştur. Özellikle de engelli bireylerin cinsel eğitimin aileler ve eğitimciler tarafından göz ardı edildiğini görüyoruz oysa ki cinsel eğitimle birey ihtiyaçları doğrultusunda cinsiyet farkındalığından başlayıp cinsiyet rollerine uygun davranışlar geliştirmesi, mahremiyet alanları, tehditlere karşı kendini koruma ,üreme faaliyeti gibi içinde bir çok başlığı bulunduran eğitimi almaları gerekmektedir. Bu konular içerisinde mahremiyet alanları, insanlarla iyi-kötü dokunuşlar ve cinsellikle ilgili aile için iletişim gibi kazanımlar çocuğun olası istismara karşı kendini koruması için yapılması gerekenler arasındadır. Son olarak şunu belirtmeliyiz ki çocuk cinsel istismarının önlenmesinde toplumun her ferdinin, ailenin, sivil toplum kuruluşlarının ve devletin ödev ve sorumlukları vardır. Bu konuda ne kadar farkındalık geliştirir ve uygularsak çocuklarımızı korumamız o kadar mümkün olacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Engelilerde Cinsel İstismar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Hakan SADAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Hakan SADAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
engelli, cinsel istismar, engellilerde cinsel istismar, engellilerde cinsel eğitim, engellilerde mahremiyet eğitimi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
